«فهم انتقادی»، پیش شرط روش شناختی مطالعات میان رشته ای

Authors

ناصرالدین علی تقویان

دانشجوی دکتری فلسفه آموزش و پرورش، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

abstract

در این جستار، مشکل عمده اجرای طرح ها و پژوهش های میان رشته ای در این نکته دیده شده است که در این گونه طرح ها در نهایت دو نوع الگوی روش شناختی در برابر هم صف آرایی می کنند که همانا روش شناسی کمیِ مورد استفاده در علوم طبیعی و روش شناسی کیفیِ مورد استفاده در علوم انسانی و اجتماعی است. این مشکل، کار را به جایی رسانده است که گفت وگوی سودمند و سازنده میان متخصصان وابسته به هر یک از این دو الگو در یافتن زبانی مشترک برای رسیدن به چشم اندازهایی درخور که راهگشای حل مسائل و مشکلات انسانی و اجتماعی باشد، به بن بست رسیده است. مسأله ترجمه پذیری نیز در سایه همین مشکل سر برمی آورد و ازاین رو توجه به زبان و معیارهای ارتباطیِ آن در کانون توجه قرار می گیرد. در این جستار نخست به بیان ریشه های چنین مشکلی پرداخته شده و ضمن برشمردن ویژگی ها و نیز بنیان های نظری هر دو الگو، بن بست ارتباط میان این دو الگو واکاوی و تحلیل می شود. سپس با بهره گیری از نظریه کنش ارتباطی و کاربردشناسی جهانی و بر پایه معیارهای نظریه انتقادی، راه برون رفت از این بن بست، در کاربست روش «فهم انتقادی» دیده شده است. روشن است که الگوی روش شناختی خود این جستار همانا روش شناسی ارتباطیِ برآمده از آرا و اندیشه های هابرماس است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

الزامات زبان شناختی مطالعات میان رشته ای

با تکیه بر باور امروزی در علوم مختلف انسانی در خصوص رابطه میان زبان و فکر، گسترش روابط بینازبانی در تماس میان رشته های مختلف علمی، ابزاری برای بسط اندیشه و افق های نگاه است که علوم در اختیار یکدیگر قرار می دهند. بدین ترتیب، حساسیت زبان در ارتباط علوم دریافت می شود و از سوی دیگر، نگرانی ها درباره صدماتی افزایش می یابد که ممکن است در اثر اختلال در روابط بینازبانی به وجود آید. توجه به برخی ویژگی ه...

full text

چهار روایت در فهم معنای مطالعات میان رشته ‏ای

آیا مطالعات میان رشته ‏ای در دوران معاصر از برداشت یکسانی برخوردار بوده و معنای واحدی برای آنها متصور است؟ امروزه در باب ضرورت مطالعات میان رشته ‏ای تقریباً اجماع قابل قبولی در میان متفکران و صاحب‏نظران وجود دارد. برخلاف چند دهه قبل دیگر نمی ‏توان از استقلال حوزه ‏های علوم انسانی سخن گفت. این حوزه ‏ها به ‏شدت به‏ هم پیچیده ‏اند و لذا بحث میان رشته ‏ای بحث عام و متعارفی شده است. در این راستا روای...

full text

زبانشناسی و مطالعات میان رشته ای

زبان، به تعبیری، غریزه ای است که در علوعم شنأختی از آن به "عضو ذهنی ، یک استعداد یا" یک شیوه " تعبیر می شود، مهارتی پیچیده، تخصصی است که به طور همزمان از ابتدای تولد انسان، بدون هیچ تلاش أگاهانه یا آموزش صوری و رسمی، درو جود کودک حضور دارد. از آنجا که این امر با دانش رو ان شناسی و اعصاب شناختی تعامل دارد، برای دانش پژوهان علوم انسانیواجد اهمیت بسیار است." زبان " بدو ن به کارگیری آگاهی از من...

full text

آسیب شناسی مطالعات میان رشته ای در ایران

هدف:آسیب شناسی مطالعات میان رشته ای در ایران به عنوان یکی از محور ها و اولویت های مدیریت علمی هدف این نوشتار است. مراد از آسیب شناسی ، آن دسته از عوامل یا فرآیندها و اقداماتی است که وجود یا تداوم آن می تواند حیات و مسیر این مطالعات نونهال را منحرف و دستخوش اختلال،انحراف،کندی حرکت ویا حتی توقف نماید. واژه ی آسیب شناسی خود یادآوری تعاملات بین رشته ای است زیرا از علوم پزشکی و زیستی به علوم انسانی ...

full text

بررسی ادبیّات تطبیقی و مطالعات میان رشته ای

چکیده أخذ روی کرد تطبیقی درگسترة علوم انسانی سابقۀ طولانی دارد؛ امّا ادبیّات تطبیقی درمفهوم جدید کلمه، یکی از روی کردهای نوین است که حاصل مدرنیسم و مبتنی برنگرش جدید به ادبیّات است. وضعیّت موجود مطالعات میان رشته ای در روزگار و جامعۀ ما با وضعیّت مطلوب فاصلۀ قابل تأمّل دارد. موانع فراوانی ،کارآیی واثربخشی مطالعات تطبیقی رادرادبیّات کاهش                      می دهند.حصرگرایی ، تصویر تحویلی نگر ازآن ، ...

full text

«فهم انتقادی»، پیش‌شرط روش‌شناختی مطالعات میان‌رشته‌ای

در این جستار، مشکل عمدة اجرای طرح‌ها و پژوهش‌های میان‌رشته‌ای در این نکته دیده شده است که در این گونه طرح‌ها در نهایت دو نوع الگوی روش‌شناختی در برابر هم صف‌آرایی می‌کنند که همانا روش‌شناسی کمیِ مورد استفاده در علوم طبیعی و روش‌شناسی کیفیِ مورد استفاده در علوم انسانی و اجتماعی است. این مشکل، کار را به جایی رسانده است که گفت‌وگوی سودمند و سازنده میان متخصصان وابسته به هر یک از این دو الگو در یافتن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی

جلد ۳، شماره ۴، صفحات ۲۱-۴۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023